PENGUJIAN DAN PEMERIKSAAN KIMPALAN (Bahagian 2)

Ujian Zarah Magnet ( Magnetic Particle Testing - MT)

Ujian zarah magnet merupakan antara kaedah ujian yang dilakukan bagi  mengesan kecacatan yang terjadi pada bahagian atas dan di bawah kumai kimpalan. Antara kecacatan yang dapat dikesan ialah keretakan, keselitan sangga, keliangan dan kurang leburan pada logam ferus.

gambar foto: Ujian MT pada sambungan kimpalan

        Prinsip ujian yang dilakukan ialah dengan mengalirkan arus Ulang Alik (AC) atau arus Terus (DC) ke benda kerja menggunakan prob atau Yorke. Tujuannya adalah untuk menghasilkan medan magnet didalam spesimen yang hendak diuji. Selain dari itu,  blok magnet kekal  (Permanents Magnet) juga boleh digunakan untuk tujuan tersebut.             

Gambarajah: Ganguan medan magnet

       Spesimen ujian yang Feromagnetik boleh dimagnetkan oleh peralatan khas iaitu magnetic Yorke, Prob atau magnet kekal.  Jika spesiment tersebut berlaku tidak keselanjaran, maka ketidak selanjaran tersebut akan menganggu medan magnet yang mengalir melalui spesimen menyebabkan medan magnet bocor.  

Bagaimana Ujian Zarah Magnet berkerja.

Zarah atau serbuk besi halus samada berbentuk kering atau basah akan ditaburkan /spray keatas spesimen yang telah dialirkan magnet akan membentuk medan magnet normal. Jika ada ketidak selanjaran di sebabkan oleh kecacatan kimpal seperti keretakan akan menyebabkan zarah halus tersebut tertarik kepada medan magnet yang terbocor.  Zarah halus tersebut akan berkumpul untuk membentuk secara terus seperti kecacatan yang terjadi. Rujuk gambarajah 

Gambarajah :Zarah halus besi berkumpul pada bahagian keretakan

Prinsip Sifat Magnetik

Prinsip sifat magnetik ialah situasi atom yang akan berkumpul sebagai domain magnetik. Setiap domain adalan mempunyai haluan yang dikenali sebagai khutub utara dan khutub selatanya sendiri.

Kedudukan Domain

Domain yang diletakkan secara rawak adalah bahan yang tidak bermagnet (Rajah a). Domain yang selari dalam medan magnet sedia ada pula  adalah bahan yang bermagnet.  (Rajah b). 

 

Rajah a : Domain bahan tidak bermagnet

Rajah b : Domain bahan Bermagnet

Konsep Kemagnetan (Magnetism)

Definisi sifat kemagnetan adalah dimana satu fenomena bahan tertentu yang menarik bahan lain seperti kepingan besi kepada dirinya sendiri. keupayaan bahan tertentu menarik atau menolak bahan tertentu adalah akibat dari kongifurasi atom.

Gambarajah: Sifat kemagnetan

Medan magnet (Magnetic Force)

     Garisan daya magnet akan membentuk garisan melengkung medan magnet (Magnetic force) seperti yang ditunjukkan dalam gambarajah. Setiap magnet  yang domain dan  kongifurasi atomnya yang selari maka pada  bahagian hujungnya  akan membentuk khutub utara dan khutub  selatan. Jika pertembungan khutub yang sama ianya akan menolak manakala jika bertembung khutub yang berbeza sifatnya ialah akan menarik. Garisan medan magnet ini akan sentiasa berada dalam situasi selari selagi tiada ganguan. Situasi ini digunakan untuk menguji sambungan kimpalan yang mempunyai sifat kemagnetan (magnetism) samada terdapat kecacatan didalamya atau tidak.

Bentuk lain magnet

Terdapat juga magnet kekal yang berbentuk seperti bar,  tapak kuda atau magnet berbentuk gegelang 

 Ciri-ciri bahan    

Kemagnetan bahan dapat diklasifikasikan kepada tiga kumpulan yang utama iaitu:

1. Diamegnetic - Kecenderungan kecil dan negative terhadap medan magnet. Contohnya seperti kuprum, titanium, perak, emas, air, gas dan kebanyakan dari bukan logam.
2. Paramegnetic - Kerentanannya kecil dan bersifat posotive kepada magnet. Contohnya  seperti Aluminium, magnesium, Austenitic stainless steel, molybdenum, lythium, oxygen dan tantalum.
3. Feromegnetic - Kerentananya besar dan positif kepada kemagnetan. Daya tarikan yang kuat kepada medan magnet. Sifat kemagnetanya adalah kekal. Contohnya seperti Besi (Iron),  Nikel dan Colbat .                    

Kebocoran aliran magnet  (Flux leakage)

kebocoran aliran magnet terjadi akibat dari kebolehtelapan atau berlakunya perubahan kepada sifat metalurgi  bahan. Kebocoran aliran magnet  akan menyebabkan medan magnet terganggu dan mewujudkan perubahan pada garisan medan megnetnya, rujuk rajah kebocoran aliran magnet / kebocoran fluk

rajah: Kejadian kebocoran fluk

       Rajah ini akan membantu anda memahami bagaimana situasi ini dapat memberi gambaran sebenar apabila melakukan ujian zarah magnet (Magnetic Particle Test) pada sambungan kimpalan.

        Jika tiada kecacatan,  maka aliran medan magnetnya adalah selari manakala jika terdapat kecacatan maka  medan magnetnya akan terganggu seolah terbentuk khutub utara dan khutub selatan antaranya.  

Jika fenomena ini terjadi, samada serbuk besi halus kering  atau black oxid basah yang diaplikasikan di permukaanya, maka ianya  akan berkumpul mengikut bentuk kecacatan yang berlaku.

gambarajah: zarah magnet tekumpul pada bahagian kecacatan

Pemagnetan magnet Kekal

• Aliran magnet hanya dalam  spesimen
• Hanya menghasilkan magnet membujur
• Keupayaanya berdasar keupayaan magnet itu sendiri. tidak boleh berubah
• Sifat magnet adalah kekal dan tidan berubah
• Sesuai mengesan kecacatan dibawah permukaan.
  
  

Gambarajah:Kaedah ujian zarah magnet

  Magnetic Yoke 

   Magnetic yoke merupakan alat yang berfungsi         mengalirkan aliran magnet bagi menghasilkan medan   magnet pada "kupon"  atau spesimen yang   hendak diuji. Arus yang digunakan samada Arus Ulang   Alik (AC) atau arus terus (DC). Magnetic yoke yang  menggunakan arus Ulang Alik  (AC)  menghasilkan aliran   penusukan yang cetek berbanding megnetic yoke yang   menggunakan Arus Terus (DC). Sebelum dilakukan ujian, magnetic yoke perlulah diuji tahap kekuatanya dengan menggunakan blok ujian. Rujuk gambarajah.

 

AC electromagnetic Yoke 

DC eletromagnetic Yoke

Medan magnet boleh dihasilkan dalam spesimen samada dalam bentuk membujur atau membulat. Keadaan medan magnet boleh ditentukan berdasarkan kaedah yang digunakan untuk  memagnetkan spesimen. Medan magnet membujur mempunyai garis daya magnet yang selari dengan paksi bahagian tersebut. Medan magnet bulat pula daya magnet yang berjalan mengelilingi bahagian spesimen.

Antara kaedah ujian zarah magnet menggunakan aliran magnet gegelangan

                Dua Jenis Zarah magnet ialah:

Gambar: Contras paint dan wet Black oxid/Black ink

1. Zarah magnet Kering (Dry magnetic Particle)
2. Zarah magnet basah (Wet magnetic Particle)

Zarah magnet kering

Zarah magnet kering  dibekalkan dalam pelbagai variasi warna. Warna yang menghasilkan kontras yang tinggi terhadap latar belakang amat sesuai dan berkesan digunakan untuk ujian zarah magnet.

Kecacatan yang ada akan kelihatan lebih jelas.

Zarah magnet kering boleh dilihat dengan jelas

dalam cahaya terang/cahaya lampu putih.Zarah magnet kering  dibekalkan dalam pelbagai variasi warna. Warna yang menghasilkan kontras yang tinggi terhadap latar belakang amat sesuai dan berkesan digunakan untuk ujian zarah magnet.

Rajah: Contoh Zarah Magnet basah jenis gelap

Zarah magnet basah

Zarah magnet basah pula mudah kelihatan atau pendafluor. Zarah pendafluor boleh dilihat dengan jelas dalam cahaya yang malap tau gelap.

Rajah: Zarah magnet basah pendafluor

                                        Teknik Melakukan Ujian Zarah magnet

1. Membersih permukaan Kupon/spesimen ujian
2. Menyapukan/menyemburkan lapisan nipis kontras putih (White contras) pada bahagian permukaan yang diuji
3. Apabila cat kontras kering, letakkan magnetic yoke secara melintang pada kedudukan 90ᵒ ke paksi kimpalan
4. Sapu/semburkan dakwat hitam (Black ink/Wet magnetic particle)
5. Mentafsir kawasan ujian/memerhati secara visual untuk mengesan jika ada kecacatan "keretakan membujur" 
6. Memutarkan kedudukan magnetic  yoke kearah membujur untuk melihat kecacatan keretakan melintang 
7. Mentafsir kawasan ujian/memerhati secara visual untuk mengesan jika ada kecacatan   "keretakan melintang" 
8. Membersihkan semula (Kupon) spesimen ujian.

Gambar :Melakukan Ujian Zarah Magnet

Mentafsirkan Petunjuk

Selepas menghasilkan medan magnet pada spesimen, tanda-tanda yang terbentuk mestilah ditafsirkan. Proses ini memerlukan penelitian pemeriksa  bagi memastikan petunjuk yang berkaitan atau yang tidak berkaitan.Imej dari gambarajah berikut adalah contoh petunjuk yang dihasilkan dari ujian tersebut

Kelebihan Ujian Zarah Magnet

1. Boleh mengesan kecacatan kimpalan  di bawah permukaan kumai dengan berkesan.
2. Proses ujian dilakukan adalah lebih cepat disebabkan tiadanya masa menunggu/sela masa (duel time)
3. Pembersihan permukaan bahagian diuji adalan pada tahap minima.
4. Tidak memerlukan operator yang berkrmahiran tinggi.
5. Tidak mendatangkan keadaan berbahaya kepada pengendali dan persekitaranya
6. Kos kendalian adalah rendah,
7. Boleh menggunakan magnet kekal jika tiada sumber bekalan elektrik
8. Mudah alih, sesuai untuk melakukan ujian dalam pelbagai kedudukan dan lokasi

Contoh hasil ujian

Contoh spesimen selepas ujian menunjukkan terdapat keretakan membujur pada permukaan kumai kimpalan

Penyahmagnetan

Spesimen yang telah dilakukan ujian zarah magnet perlulah dinyahkan magnet  yang tersisa supaya spesimen tersebut tidak menganggu penghasilan pembuatan kompenan yang berikutnya. Antara sebab lain juga dikhuatiri menggangu kerja kimpalan seterusnya. Sisa magnet juga akan menganggu tolok pengukuran yang sensitif pada magnet  termasuk dalam operasi pemesinan. Zarah yang terurai dari pelelas akan melekat pada permukaan kompenan yang akan menganggu dan meningkatkan daya haus pada kompenan kenderaan, gear atau galas bebola.

Tindakan Penyahmagnetan.

Penyahmagnetan dilakukan dengan medan magnet  sisa diterbalikkan dan dikurangkan.  Proses ini akan mengubah aliran domain magnet hingga mengurangkan kekuatan sisa magnet ketahap boleh diterima. Kaedah yang boleh dilakukan adalah dengan memagnetkan secara sambil lalu magnetic yoke di atas permukaan spesimen dari pelbagaikan arah dan sudut secara melintang dan membujur  beberapa kali. 

Rajah: Prinsip Memagnetan dan Menyahmagnetan

Bagi kompenan kecil, untuk tujuan  pengnyahmagnetan bolehlah  dilakukan menggunakan Unit Nyah Magnet. Bagi memastikan kompenan telah dinyahmagnetkan, tolok khas digunakan untuk mengukur tahap baki sisa magnet yang ada. Rujuk rajah.

Gambar :Demagnetization Unit

Mengukur sisa magnet

Laporan Ujian.

Dapatan dari ujian yang dilakukan hendaklah didokumentasikan sebagai dokumen laporan untuk tujuan  rujukan kepada pihak yang berkepentingan.

Rajah : Contoh laporan plat sambungan temu bahagian root  view

Rajah : Contoh laporan plat sambungan temu bahagian cap view

PENGUJIAN DAN PEMERIKSAAN KIMPALAN

 PENGUJIAN KIMPALAN (Bahagian 1)

Dua katagori Ujian Kimpalan/bahan

1. Ujian Tanpa Musnah
2. Ujian Musnah

Pengenalan kepada  Ujian Tanpa Musnah - Non Destructive Testing (NDT) 

Terdapat pelbagai Ujian tanpa musnah (NDT) yang digunakan untuk menguji kecacatan kimpalan atau kecacatan produk. antaranya ialah:

Ujian bahagian permukaan - Surface Testing

1. Dye Penertant Testing (PT)
2. Megnetic Particle Testing (MT)
3. Eddy Current Testing (ET)

Ujian bahagian dalam  Sambungan - Internal testing

1. Radiograpic Testing (RT)
2. Ultra Sonic Testing (UT)

Pemilihan kaedah ujian adalah bergantung kepada keadaan produk  dan faktor-faktor tertentu

Ujian Resapan Warna - Penetrant Test (PT) 

KIMPALAN ARKA TUNGSTEN GAS LENGAI (TIG/GTAW)

Pengenalan

Kimpalan Arka Tungsten Gas Lengai atau Gas Tungsten Arc Welding (GTAW)  dikenali juga sebagai  Tungsten Innert Gas (TIG)  Kimpalan TIG digunakan secara meluas dalam industri kerana kimpalan TIG sesuai untuk mengimpal berbagai jenis logam.  Selain keluli karbon, kimpalan TIG juga digunakan untuk mengimpal Aluminium, aluminium aloi, keluli kalis karat (Stain less steel) dan berbagai keluli aloi lain.

Kimpalan TIG menggunakan  elektrod tungsten sebagai punca haba manakala gas argon atau helium atau campuran gas argon dan helium digunakan sebagai gas pelindung.

Prinsip Asas Kimpalan TIG

Dalam kimpalan TIG, arka elektrik terjadi  apabila  arus elektrik dialirkan kepada  elektrod tungsten. Jarak antara hujung elektrod tungsten dan permukaan bendakerja akan menghasilkan aliran elektron . Aliran elektron  pula  menghasilkan  arka dan haba yang tinggi  untuk meleburkan logam.

Kimpalan TIG dilakukan dalam atmosfera yang dikawal  dengan menggunakan elektrod tungsten dan yang  berfungsi menghasilkan  arka untuk meleburkan logam.  Arus terus atau arus ulang alik berfrekuensi tinggi digunakan bertujuan membolehkan arka terhasil berterusan dan stabil  tanpa perlu elektrod menyentuh pada permukaan logam.  Arka dinyalakan dengan menekan suis penghidup yang terletak pada pemegang sumpitan api. Rod pengisi perlu  disuap dan dienapkan  kedalam kawasan kawah leburan sebagai logam penambah. Semasa mengimpal gas pelindung yang disalurkan dari silinder gas melalui sumpitan  berfungsi sebagai perisai bagi melindungi kawah leburan daripada udara  atmosfera terperangkap didalamnya.

Mesin Kimpalan 

Lazimnya mesin kimpalan TIG boleh membekalkan samada arus terus atau arus ulang alik ke elektrod kimpalan. Pemilihan jenis mesin kimpalan  TIG  bergantung kepada ciri-ciri kimpalan yang dikehendaki.  Terdapat  logam yang boleh dikimpal menggunakan arus ulang alik  dengan mudah manakala ada  juga logam yang memerlukan arus terus untuk menghasilkan kimpalan yang lebih baik.

Gambar foto : Mesin Kimpalan TIG dan aksesori

mesin kimpalan TIG arus Ulang Alik (AU)

• Voltan litar terbuka (OCV) pada mesin kimpalan ini mestilah tidak kurang dari 100 volt. Volta litar terbuka bermaksud mesin kimpalan telah dihidupkan tetapi kerja kimpalan belum dilakukan.
• Nisbah daya kepanasan pembahagian haba semasa mengimpal ialah 1/2  kepanasan pada elektrod  tungsten dan 1/2 kepanasan lagi  pada benda kerja. (rujuk gambarajah)
• Memulakan arka dengan voltan dan frekuensi yang tinggi akan menghasilkan haba yang tinggi tanpa perlu menyentuh hujung elektrod  dan benda kerja.  Situasi ini dapat mengelakkan hujung elektrod rosak.
• Sistem penyejukan air.

mesin kimpalan TIG paduan Arus Ulang Alik/ Arus Terus . (AU/AT)

• Mesin kimpalan  ini menggunakan kemasukan arus ulang alik (AU) dan mengeluarkan arus terus (AT).
• Menggunakan sistem penyejukkan air atau udara. Pemilihan sistem penyejukkan bergantung kepada pengeluar dan keperluan kerja kimpalan yang hendak dilakukan.
• Alat penerus (rectifier) digunakan untuk menukarkan AU kepada AT
• Mesin jenis ini boleh disetkan  kepada dua kekutuban                                                             i -  Kekutuban Terus                                                                                 ii - Kekutuban Balikan

Kekutuban Terus (DCEN atau DCSP)

1. Litar  kekutuban terus menunjukkan  bahagian elektrod adalah negatif  disebabkan disambung pada punca negatif manakala bendakerja disambungkan kepunca positif.
2. Aliran elektron adalah dari elektrod  kepada bendakerja menyebabkan bendakerja cepat panas.
3. Kekutuban terus menghasilkan nisbah kepanasan  2/3 pada bendakerja manakala pada bahagian elektrod pula ialah 1/2.
4. Kekutuban ini amat sesuai untuk mengimpal menggunakan elektrod berdiameter kecil
5. Logam yang sesuai dikimpal ialah jenis logam yang mempunyai takat lebur yang tinggi seperti keluli karbon, keluli tahan karat dan kuprum.
6. Mengimpal dengan kekutuban terus akan menghasilkan kawasan leburan yang kecil   tetapi penusukan dalam disebabkan pengunaan elektrod berdimeter kecil.

Kekutuban Berbalik (DCEP atau DCRP)

1. Litar kekutuban berbalik  menunjukkan bahagian elektrod adalah positif disebabkan disambung pada punca positif manakala bendakerja disambung kepunca negatif.
2. Aliran elektron pula dari bendakerka kepada elektrod menyebabkan penumpuan haba lebih pada hujung elektrod.
3. Kekutuban berbalik menghasilkan nisbah kepanasan 2/3 pada elektrod tungsten manakala pada bendakerja ialah 1/3.
4. Situasi ini menyebabkan  lebih sesuai mennggunakan elektrod yang berdiameter  besar. tujuanya adalah bagi mengelakkan hujung elektrod tungsten cepat lebur.
5. Logam yang sesuai dikimpal ialah seperti aluminium, keluli tahan karat dan magnesium.
6. Mengimpal dengan kekutuban berbalik akan menghasilkan kawasan leburan yang lebar tetapi penusukan yang  lebih cetek disebabkan oleh penggunaan elektrod berdimeter besar dan arus rendah . Haba juga lebih tetumpu bada bahagian hujung elektrod.

Elektrod

      Elektrod ini diperbuat daripada tungsten tulen atau aloi tungsten disebabkan takat leburnya yang tinggi. Selain itu elektrod jenis aloi  tungsten yang mengandungi 1% - 3% thorium atau zirkonium  mampu meningkatkan aliran elektron  serta keupayaan arus.  Lazimnya elektrod tungsten dibekalkan dalam tiga saiz iaitu berdiameter 1.5mm, 2mm dan 3mm.  Jenis-jenis elektrod tungsten adalah:- 

(i)  - elektrod Tungsten Tulen.

(ii) - Elektrod aloi tungsten:-  

gambar foto: elektrod tungsten

• Jenis thiriated
• Jenis zirconium
• Jenis cerium

       Pemilihan dimeter elektrod adalah berdasarkan faktor pemilihan  arus, besar arus yang digunakan, jenis logam dan juga ketebal logam yang hendak dikimpal.  Untuk menghasilkan kimpalan yang bermutu bentuk hujung elektrod hendaklah betul. Secara umumnya apabila menggunakan arus terus  hujung elektrod yang sesuai digunakan adalah yang ditajamkan hujungnya. Untuk arus ulang alik sesuai menggunakan hujung elektrod yang berhujung bulat.

gambar foto:hujung elektrod tungsten sentiasa tajam

Rod Penambah

     Rod penambah digunakan bagi menguatkan sambungan kimpalan  dengan mengenapkan leburan rod penambah kedalam kawah leburan . Bentuknya adalah sama dengan rod penambah kimpalan oksiasetilena.  secara amnya pemilihan diameter rod penambah hendaklah sama dengan ketebalan bahan kecuali jika logam 

gambar foto : mengasah hujung elektrod tungsten

yang lebih tebal hendaklah dibuat beberapa larian kimpalan. Sifat fiziknya hendaklah sama dengan logam yang hendak dikimpal supaya hasil kimpalan adalah bermutu.  

Gas Pelindung

Gas lengai yang biasa digunakan sebagai gas pelindung  ialah gas argon, helium atau campuran gas argon dan helium. Gas argon digunakan secara lebih meluas kerana ianya lebih murah berbanding gas helium.  Gas argon juga lebih 1.4 kali lebih  berat  dari udara atmosfera manakala gas helium beratnya 0.1 kali berat gan argon dan lebih ringan dari udara.  Sifat gas argon yang lebih berat menyebab ia dapat melindungi kawasan kimpalan dengan lebih mudah  berbanding dengan helium.  sifat-sifat lain gas argon:-

• Gas argon boleh menyeliputi kawasan kimpalan dengan lebih sempurna kerana sifatnya yang lebih berat dari udara atmosfera.
• Tidak membentuk kabus yang menganggu pengelihatan pengimpal.
• Berfungsi sebagai agen pembersihan apabila mengimpal aluminium atau magnesium menggunakan arus ulang alik.
• Mudah memulakan arka dan penghasilan arka adalah lebih lancar dan senyap jika dibandingkan helium
• Kawalan arka adalah lebih mudah dan stabil apabila mengimpal dalam kedudukan  tegak atau atas kepala. Jika kelajuan mengimpal adalah sama zon terkesan haba juga adalah lebih kecil.

        Gas helium kerap digunakan sebagai gas pelindung apabila mengimpal kelajuan tinggi, seperti mengimpal kompenan yang besar, mengimpal menggunakan robot atau mengimpal logam yang mempunyai takat lebur yang tinggi. Voltan arka yang dihasilkan apabila menggunakan gas helium adalah lebih tinggi  manakala arus yang rendah boleh digunakan bagi mendapatkan arka yang sama kuasanya dengan yang sepatutnya tanpa berlaku susutan voltan yang ketara.

     Campuran gas Argon dan helium pula digunakan apabila mengimpal logam yang memerlukan masukan haba yang lebih tinggi.

Kelebihan Kimpalan TIG
Diantara kelebihan kimpalan TIG ialah:-

1. Sambungan kimpalan adalah lebih kuat kerana  dapat merintangi karatan dengan lebih berkesan serta  lebih mulur.
2. Perisai gas memudahkan memulakan serta dapat mengawal arka dengan lebih stabil.
3. Kurang berlaku udara terperangkap (keliangan), tiada pencemaran bahan lakur dan tiada berlaku   sanga teperangkap pada bahagian dalam sambungan.

   

   gambar foto: Hasil kimpalan TIG lebih bersih

4. Sambungan lebih bersih, tiada percikan arka dan tiada sanga pada bahagian sambungan.
5. Gas pelindung tidak berkabus  dan kurang asap semasa  memudahkan jurukimpal   melihat kawasan kimpalan dengan baik  dan 
6. Proses mengimpal adalah lebih cepat dan sesuai mengimpal dalam berbagai kedudukan.
7. Kimpalan yang dihasilkan lebih licin dan tidak memerlukan sebarang proses kekemasan.
8. Kurang berlakunya herotan .

Aksesori kimpalan TIG

1. Pengatur dan Meter Alir

    Terdapat tiga bahagian utama iaitu bahagian pengatur, tolok tekanan silinder dan meter alir.

gambar foto: pengatur meter alir

•  Meter alir berfungsi sebagai tolok pengukur gas bagi kadar tekanan kerja yang diperlukan. 
• Terdapat bacaan pada bahagian luar  tiub kaca manakala  bahagian dalamnya terdapat bebola pelampung yang akan digunakan untuk mementukan aras tekanan kerja yang diperlukan.
•  Bacaan meter akan diambil pada bahagian tengah bebola ata pada bahagian atas bebola.

2.  Hos

Hos digunakan untuk mengalirkan gas dari silinder ke muncung sumpitan. Hos juga digunakan untuk mengalirkan air penyejuk ke sumpitan

3.  Sumpitan (Torch)

   Bahagian-bahagian sumpitan terdiri daripada:-

gambar foto: sumpitan kimpalan TIG

1. Topi (Cap)
2. Kolet (Collet)
3. Badan sumpitan (Torch body)
4. Badan kolet (Collet body
5. Muncung (Nozzel)
6. Elektrod tungsten (Tungsten) dan 
7. Suis

Proses Kimpalan TIG

gambar foto: Asas proses kimpalan TIG